Łucja z Lammermoor (Lucia di Lammermoor) – opera, której libretto napisał Salvatore Cammarano, a muzykę skomponował Gaetano Donizetti. Inspiracją było romantyczne dzieło „Narzeczona z Lammermoor” sir Waltera Scotta. Oparta na prawdziwych wydarzeniach powieść doczekała się wielu opracowań muzycznych, ale do historii opery przeszła właśnie jako Łucja z Lammermoor autorstwa Donizettiego.

Światowa premiera spektaklu miała miejsce 26 września 1835 roku w Neapolu, na deskach Teatru San Carlo. Premiera polska (w j. niemieckim), odbyła się w Teatrze Miejskim we Lwowie, 29 grudnia 1838 roku.

To jedno z najbardziej znanych i lubianych dzieł Donizettiego. Intrygująca historia została zilustrowana przepiękną, pełną dramatyzmu muzyką. Spektakl opowiada o losach szkockich kochanków – Łucji i Edgara. Mimo trwających waśni między ich rodami, młodzi zakochują się w sobie i zaręczają. Nie będzie im jednak dane zażyć małżeńskiego szczęścia. Przeszkodzi w tym brat Łucji, lord Henryk, który podstępnie doprowadzi do ślubu siostry z bogatym lordem Arturem Bucklawą. Narzeczona Edgara daje się wciągnąć w intrygę brata. W chwili kiedy podpisuje ślubny kontrakt, pojawia się jej dawny ukochany. Przekonany o zdradzie Łucji, nie chce jej znać. Zrozpaczona dziewczyna uświadamia sobie intrygę. Podczas wesela, kiedy wszyscy goście tańczą i biesiadują, Łucja morduje swojego małżonka w ślubnym łożu, a następnie popada w obłęd i popełnia samobójstwo. Kiedy Edgar dowiaduje się o śmierci swojej byłej narzeczonej, rani się śmiertelnie sztyletem.

Streszczenie libretta według „Przewodnika operowego” J. Kańskiego

Akt I 

• Odsłona 1

W lasach Lammermooru trwa polowanie. W rozmowie ze swym rezydentem, Normanem, lord Ashton opowiada o wiekowej waśni Ashtonów i Ravenswoodów. Wywodzi się ona stąd, że Ashtonowie zagrabili niegdyś dobra swoim sąsiadom. Lord Ashton uwikłał się w spisek mający na celu przywrócenia na tron królewicza Jakuba, a zmiana warunków politycznych zrujnowała go. Możliwość poprawy sytuacji widzi w wydaniu swej siostry za wpływowego lorda Artura Bucklawa. Tymczasem Łucja kocha z wzajemnością dziedzica Ravenswoodu, Edgara, który ocalił ją kiedyś od śmierci.

• Odsłona 2

W zamkowym ogrodzie Łucja czeka na Edgara. Chce się pożegnać przed jego wyjazdem do Francji. Ze złych przeczuć zwierza się przyjaciółce Alicji. Wchodzi Edgar i oświadcza Łucji, że w imię miłości gotów jest podać rękę jej bratu. Przed rozstaniem młodzi wymieniają pierścionki na znak trwałej miłości.

Akt II

Łucja, dowiedziawszy się o projektach swego brata, odrzuca rękę lorda Artura. Wówczas Ashton przedstawia siostrze fałszywe listy Edgara, z których wynika, że ukochany ją zdradza. Zrozpaczona Łucja zgadza się podpisać kontrakt ślubny. Na tę scenę trafia Edgar, który przybył prosić Ashtona o rękę siostry. Łucja nie ma sił, by mu wyjaśnić sytuację, zaś Edgar, przekonany o niestałości narzeczonej, rzuca jej pod nogi pierścionek i opuszcza zamek.

Akt III

• Odsłona 1

Edgar przeczuwa podstęp ze strony Ashtona i wyzywa przewrotnego brata Łucji na pojedynek. Mają się spotkać koło grobowca Ravenswoodów.

• Odsłona 2

Sala balowa Lammermooru zapełnia się weselnymi gośćmi Łucji i lorda Artura Bucklawa. Wchodzi kapelan Rajmund, ogłaszając, że Łucja zabiła swego małżonka. Pojawia się obłąkana Łucja. Idzie nie widząc nikogo, wydaje jej się, że rozmawia z Edgarem. Zebrani stoją jak skamieniali, przejęci tragedią.

• Odsłona 3

Przy grobowcu zrozpaczony Edgar czeka na Ashtona, lecz ten nie przybywa. Z wieży Lammermooru słychać dzwon śmierci. Od strony zamku nadchodzi żałobna procesja, której uczestnicy opowiadają Edgarowi o tragicznych wydarzeniach i o śmierci Łucji. Słysząc to, Edgar przebija się sztyletem.