Zapraszamy na kolejne wydarzenie w ramach cyklu UNIWERSYTET LATAJĄCY ŚLĄSK, które poświęcone będzie tematowi dekolonizacji i doświadczenia wykluczenia w kontekście historii i współczesności Górnego Śląska. Inspiracją do rozmowy jest wznowienie głośnej książki Frantza Fanona „Wyklęty lud ziemi” – manifestu antykolonialnego, który do dziś pozostaje jednym z kluczowych tekstów analizujących mechanizmy przemocy kolonialnej i jej skutki.

Fanon, opierając się na własnym doświadczeniu psychiatry leczącego ofiary kolonialnej opresji w Algierii, ukazał w swojej książce, jak kolonizacja wpływa nie tylko na systemy polityczne i ekonomiczne, ale także na świadomość i tożsamość skolonizowanych. Jego refleksje prowokują do postawienia pytań o inne regiony i społeczności, które również doświadczyły podporządkowania, marginalizacji i kulturowego wykluczenia.

Podczas spotkania zastanowimy się, na ile doświadczenia opisywane przez Fanona można odnieść do historii i współczesności Ślązaków. Czy Górny Śląsk – ze swoją skomplikowaną historią, wielokrotną zmianą przynależności państwowej i walką o uznanie własnej tożsamości – można postrzegać w kategoriach kolonialnych? Jakie mechanizmy podporządkowania kulturowego i politycznego można dostrzec w śląskim doświadczeniu? I co oznaczałaby dekolonizacja Śląska w XXI wieku?

Goście i gościni debaty:

Prof. Grażyna Kubica-Heller – profesorka tytularna w Zakładzie Antropologii Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się problematyką śląską, ewangelicką i żydowską oraz antropologią polityczną, wizualną, feministyczną oraz historią dyscypliny. Autorka m.in. „Siostry Malinowskiego, czyli kobiety nowoczesne na początku XX wieku”. Pochodzi z Ustronia, mieszka w Krakowie.

Prof. Michał Rauszer – kulturoznawca i antropolog, pracownik Zakładu Interdyscyplinarnych Badań nad Kulturą Uniwersytetu Warszawskiego. Autor m.in. „Bękartów pańszczyzny. Historia buntów chłopskich” (2020). Pochodzi z Zazdrości pod Orzeszem, mieszka w Łodzi.

Zbigniew Rokita – pisarz, dziennikarz, reporter i dramatopisarz. Autor m.in. „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku”, za którą w 2021 r. otrzymał Nagrodę Literacką Nike. Pochodzi z Gliwic, mieszka w Katowicach. 

Prof. Maria Szmeja - socjolożka, pracuje w Katedrze Studiów nad Społeczeństwem i Technologią Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Autorka m.in "Śląsk - bez zmian (?) Ludzie, kultura i społeczność Śląska w perspektywie postkolonialnej". Pochodzi z Gliwic, mieszka w Krakowie.

Rozmowę poprowadzi Marcin Musiał, koordynator cyklu.

UNIWERSYTET LATAJĄCY ŚLĄSK to cykl spotkań ze śląskim językiem, kulturą, duchowością i historią. Będziemy śląskość pogłębiać, rozszerzać, wywyższać i nicować. Większość naszych spotkań będzie odbywać się w języku śląskim. W głowach będziemy szukać dawno nieużywanych przez nas śląskich słów, by jak najakuratniej opisać rzeczywistość.

UNIWERSYTET LATAJĄCY ŚLĄSK – skąd nazwa? Uniwersytet, bo chcemy się uczyć od siebie nawzajem, spotykać się i zadawać pytania, najlepiej te trudne, przesuwające granice zrozumienia. Latający, bo nieuznający ograniczeń w myśleniu, uznający za to myślowe szybowanie za formę oswajania świata. Latający także, bo zmieniający miejsce spotkań w obrębie teatru. A Śląsk? Śląsk to Śląsk. Nieposkromiony, irytujący, niezrozumiały, opętańczo piękny. Ale zawsze najważniejszy, zawsze nasz.

Partnerem wydarzenie jest wydawnictwo Karakter, wydawca książki „Wyklęty lud ziemi”.

Serdecznie zapraszamy do udziału w tej ważnej dyskusji!