Nagroda im. Kazimierza Kutza z jednej strony upamiętnia zmarłego w grudniu 2018 roku znakomitego, niepokornego artystę, do samego końca zaangażowanego w szeroko pojęte sprawy społeczne, lecz także honoruje nietuzinkowe postaci, które swoją postawą, działalnością i codzienną pracą w jakiś sposób przypominają Kutza.
Nagrodę po raz pierwszy wręczono w 2021 roku – otrzymała ją wtedy
Anna Dymna, wybitna aktorka teatralna i filmowa (także Kazimierza Kutza), od 2003 r. prezes
Fundacja Anny Dymnej "Mimo Wszystko". Głównym celem prowadzonej przez Dymną Fundacji jest pomoc dorosłym osobom niepełnosprawnym intelektualnie, wspieranie ich leczenia, rehabilitacji i edukacji. Druga edycja Nagrody w 2022 roku to sukces Szczepan Twardoch, pisarza i publicysty, autora wielu bestsellerowych tytułów, m.in. „Dracha”, „Morfiny”, „Króla”, „Królestwa” i „Pokory”. Wtedy też po raz pierwszy wręczono wyróżnienie „Ambasador Śląska” – otrzymał je prof. Tadeusz Sławek, wybitny literaturoznawca, tłumacz, prozaik, rektor Uniwersytetu Śląskiego w latach 1996–2002.
W tej edycji do Nagrody kapituła nominowała pięcioro artystów:
- Marta Frej jest rysowniczką, ilustratorką, malarką i autorką memów. W swojej pracy artystycznej porusza takie kwestie jak prawa kobiet i feminizm, prawa mniejszości, a także problem wykluczenia i nietolerancji. Dorastała w Częstochowie, od kilku lat związana jest z Gdynią, gdzie mieszka i prowadzi pracownię. W 2017 roku została wyróżniona nagrodą O!Lśnienia za „nadanie memom rangi artystycznego dzieła”.
- Maja Ostaszewska jest jedną z najpopularniejszych i najbardziej wszechstronnych polskich aktorek. Znana z ról teatralnych, filmowych i serialowych. Laureatka Paszportu „Polityki” oraz dwóch Orłów – Polskich Nagród Filmowych. Od wielu lat walczy o prawa zwierząt. Gdy w Polsce rozpoczął się kryzys uchodźczy, aktywnie włączyła się w pomoc na granicy polsko-białoruskiej. Od wybuchu wojny w Ukrainie skutecznie i z pełną determinacją działa na rzecz uchodźców z tego kraju.
- Maja Kleczewska to jedna z najznamienitszych polskich reżyserek teatralnych, rozpoznawalna i ceniona także zagranicą – jej spektakle prezentowano m.in. w Seulu, Paryżu, Tbilisi czy Madrycie. Wielokrotnie nagradzana i doceniana na polskich i międzynarodowych festiwalach teatralnych (m.in. Srebrny Lew na Biennale w Wenecji). Jej dzieła budzą zainteresowanie krytyków teatralnych, a na tytuły, które zrealizowała, często trudno kupić bilety – spektakle w jej reżyserii ściągają do teatrów widzów z odległych zakątków kraju, powodują ożywione dyskusje i skłaniają do refleksji.
- Robert Konieczny jest architektem o międzynarodowej renomie. Hans Ibelings, autor prestiżowej publikacji „European Architecture since 1980”, jako jedyną polską pracownię, która wniosła wkład w rozwój architektury europejskiej, wymienił właśnie biuro prowadzone przez Roberta Koniecznego – KWK PROMES. Jest autorem słynnej Arki, w której mieszka, a także m.in. Domu Aatrialnego, Domu Kwadratowego, bloku UNIKATO i wielokrotnie nagradzanego Centrum Dialogu „Przełomy” w Szczecinie.
- Henryk Waniek jest malarzem, grafikiem, pisarzem, tłumaczem i eseistą. W centrum jego zainteresowań znajdziemy zagadnienia związane z ezoteryką, fantastyką, alchemią i magią. Urodził się w Oświęcimiu, dorastał w Katowicach, studiował w Krakowie. Dzięki stypendiom artystycznym tworzył i mieszkał między innymi w Nowym Jorku i we Florencji. Ma na koncie około 100 wystaw indywidualnych i tyle samo zbiorowych. Jego działalność literacka skupia się na szeroko pojętym Śląsku – jak w tytule jednej z książek Wańka, „od Oświęcimia do Zgorzelca”.
O tym, kto w 2023 roku otrzyma Nagrodę Kutza, w styczniu zdecyduje kapituła, w której skład wchodzą: Halina Bieda, Antoni Cygan, Krystyna Doktorowicz, Andrzej Gwóźdź, Jerzy Illg, Aleksandra Klich, Dariusz Kortko, Ryszard Koziołek, Marcin Krupa, Olgierd Łukaszewicz, Ewa Niewiadomska, Jacek Siebel, Edyta Sytniewska, Iwona Świętochowska-Kutz, Robert Talarczyk (przewodniczący) i Piotr Zaczkowski. Warto przypomnieć, że na samą nagrodę składa się 50 000 zł oraz statuetka autorstwa Ksawerego Kaliskiego projektu Erwina Sówki – jest to jedna z ostatnich prac artysty z Grupy Janowskiej.
