Śląsk na nowo i wciąż od nowa. Śląsk odmieniany przez wszystkie przypadki. Lokalność i lokalsi, Ślązacy z dziada pradziada i Nowi Ślązacy. Śląska cepeliada i Śląsk ultranowoczesny, prapremierowy, ponadczasowy. Śląsk na scenie i w kulisach, w muzyce, w słowach, rytmach i w powietrzu. Spróbujmy wspólnie poukładać te elementy, które wymykają się wszelkim klasyfikacjom, bo z natury są nieklasyfikowalne. Pokażmy to, co naszym zdaniem w lokalnej kulturze najcenniejsze, najciekawsze, najbardziej frapujące. Pokażmy wszystkim nasz PRZYSTANEK ŚLĄSK.

Teatr Śląski od lat twórczo eksploruje lokalne tematy. Spektakle takie jak „Piąta strona świata”, „Pokora”, „Skazany na bluesa”, „Drach” czy „Byk” to tylko niektóre tytuły, dzięki którym na widowni zasiadali – często pierwszy raz – widzowie na co dzień posługujący się śląskim językiem, zainteresowani przewalającą się przez ten region historią czy chcący poznać bohaterów pochodzących stąd, podobnych sobie. Teatr Korez, pierwsza prywatna scena w Polsce, swoim „Cholonkiem” powstałym niemal dwie dekady temu, a później przedstawieniem „Mianujom mie Hanka” granym również w Parlamencie Europejskim czy ostatnim hitem „Weltmajstry”, eksploruje śląskość jako swój pomysł na komitywę z widzem. Oprócz Teatru Śląskiego czy Teatru Korez inne sceny województwa odkryły atrakcyjność lokalnych tematów; wystarczy przywołać wielki hit Teatru Zagłębia, czyli „Nikaj” Zbigniewa Rokity, „Chopców z Roosevelta” Teatru Nowego w Zabrzu czy kultowe przedstawienia unikatowego na teatralnej mapie Polski Teatru Naumionego z Ornontowic.

My, twórcy na Śląsku i w Zagłębiu, na styku sceny i widowni wielokrotnie rozpracowywaliśmy lokalne traumy, opisywaliśmy dawne i obecne problemy tego miejsca, przypominaliśmy i o jasnych, i o szczególnie ciemnych momentach historycznych, które zaważyły na tym, gdzie i kim teraz jesteśmy. Nasi autorzy i bohaterowie przywracali wiarę, rozjaśniali pamięć i dodawali siły w budowaniu lokalnej tożsamości, często coraz bardziej zapomnianej. A teraz, w dobie kolejnej Śląskiej Wiosny i walki o własną tożsamość, język i kulturę, chcemy spojrzeć szerzej, widzieć więcej i myśleć jaśniej o tym, co za nami, co mamy teraz i co jeszcze jest do zrobienia.

W trakcie trwającego ponad miesiąc multidyscyplinarnego wydarzenia nie tylko przypomnimy najważniejsze spektakle teatrów województwa śląskiego poruszające temat lokalności, lecz także wspólnie zastanowimy się, jaki teraz jest Śląsk: święty, przeklęty, a może przegięty? Jakie jeszcze narracje czekają na odkrycie, jakie postaci czają się w pamięci osób, które jeszcze możemy o to zapytać? Jak wreszcie mówić dziś językiem kultury o Śląsku, by właśnie nie przegiąć? A może właśnie tak, by przegiąć?!

Oprócz spektakli granych na kilku scenach teatralnych w miastach województwa śląskiego zaprosimy też na koncerty, debaty i działania performatywne. Nie zabraknie rozmów o języku i przekładzie, o literaturze i poczuciu wspólnoty, o śląskim queerze, o twórczym odczytywaniu tradycji i budowaniu siebie tutaj, teraz, w tym miejscu, wciąż na nowo, by wyrazić to, co faktycznie chcemy. Sprowokujemy was do rozmowy i wejdziemy w dialog; pokażemy wszystko, co ważne, i wyciągniemy na światło dzienne to, co zapomniane; stworzymy nową kulturową sieć PRZYSTANEK ŚLĄSK; sieć, którą damy się splątać, w której najważniejsza jest interakcja i to, co powstaje na zderzeniu artysty z widzem, nadawcą kultury i jej odbiorcą.

PRZYSTANEK ŚLĄSK rozpoczynamy już 15 września. Bądźcie z nami!

Robert Talarczyk